ભારતમાં તમાકુના સર્વેક્ષણો અનુસાર, દેશમાં વપરાતા તમામ તમાકુમાંથી એંસી ટકા મુખ્યત્વે ગરીબ, અભણ, અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિ દ્વારા પીવામાં આવે છે. આ આંકડો અનુસૂચિત જાતિ અને જનજાતિના સર્વાંગી વિકાસ માટે ચલાવવામાં આવી રહેલી સરકારી યોજનાઓને છતી કરે છે.
યુવાનોની તાકાત અને ડેમોગ્રાફિક ડિવિડન્ડને કારણે ભારતને શક્યતાઓનો દેશ કહેવામાં આવે છે. અહીંની કુલ વસ્તીમાંથી માત્ર 22 ટકા એટલે કે લગભગ 26.1 કરોડ લોકો 18 થી 29 વર્ષની વયજૂથના યુવાનો છે, જે પાડોશી દેશ પાકિસ્તાનની કુલ વસ્તી કરતા વધુ છે. પરંતુ તમાકુ અને તેનાથી સંબંધિત ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ ભારતની સંભાવનાઓને દબાવી રહ્યો હોવાનું જણાય છે.
ગ્લોબલ એડલ્ટ ટોબેકો સર્વે (GATS) ના એક અહેવાલ મુજબ, ભારતમાં લગભગ 267 મિલિયન યુવાનો, જેઓ 15 વર્ષ અને તેથી વધુ ઉંમરના છે અને સમગ્ર યુવા વસ્તીના 29 ટકા છે, તમાકુ ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ કરે છે. તમાકુ અને તેના સંબંધિત ઉત્પાદનોના આ અંધાધૂંધ ઉપયોગે ભારતને ચીન (300 મિલિયન) પછી વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો તમાકુનો વપરાશ કરનાર દેશ બનાવ્યો છે.
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશનના આંકડાઓ અનુસાર, વિશ્વભરમાં તમાકુના સેવનથી દર વર્ષે લગભગ 80 લાખ લોકો મૃત્યુ પામે છે, જેમાં ફક્ત ભારતમાં સાડા તેર મિલિયન લોકો આનો ભોગ બને છે. ભારતમાં તમાકુ અને તેના ઉત્પાદનોનો વપરાશ અનુક્રમે પુરૂૂષો અને સ્ત્રીઓમાં થતા તમામ કેન્સરમાં અડધા અને ચોથા ભાગનો હિસ્સો ધરાવે છે.
અત્યાર સુધીના સંશોધન મુજબ તમાકુમાં બેન્ઝીન, નિકોટિન, હાઇડ્રોજન સાયનાઇડ, એલ્ડીહાઇડ, સીસું, આર્સેનિક, ટાર અને કાર્બન મોનોક્સાઇડ વગેરે જેવા સિત્તેર પ્રકારના ખતરનાક પદાર્થો હોય છે, જેની સીધી નકારાત્મક અસર આપણા સ્વાસ્થ્ય પર પડે છે. નેશનલ કેન્સર રજિસ્ટ્રી ઓફ ઈન્ડિયા (ગઈછઈં) ના ડેટા અનુસાર, 2012-16 વચ્ચેના તમામ કેન્સરના કેસોમાંથી 27 ટકા પ્રત્યક્ષ કે આડકતરી રીતે તમાકુ સાથે સંકળાયેલા હતા. ભારતે તમાકુના જોખમને ખૂબ જ ગંભીરતાથી લીધું છે અને તેના માટે ઘણા નક્કર પગલાં લીધા છે. ભારતમાં તમાકુ નિયંત્રણ માટે વર્ષ 2001માં તમાકુ નિયંત્રણ કાયદો પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદ વર્ષ 2003માં સિગારેટ એન્ડ ટોબેકો પ્રોડક્ટ્સ એક્ટ પસાર કરવામાં આવ્યો, જેને ઈઘઝઙઅ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય સિગારેટ અને અન્ય તમાકુ ઉત્પાદનોની જાહેરાતને પ્રતિબંધિત કરવાનો અને તેમના વેપાર, વ્યાપારી ઉત્પાદન અને વિતરણને નિયંત્રિત કરવાનો હતો.
E-paper ડાઉનલોડ કરવા ઉપરના ન્યૂઝ પેપરની ઇમેજ પર ક્લિક કરો
