ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI)એ UPI દ્વારા કર ચૂકવણીની મર્યાદા વધારવાની જાહેરાત કરી છે. મંગળવારથી શરૂ થયેલી મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)ની ત્રણ દિવસીય બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયો વિશે માહિતી આપતા RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે કહ્યું કે UPI ચુકવણીની સૌથી પસંદગીની પદ્ધતિ બની ગઈ છે. હાલમાં, UPI માટે કર ચૂકવણીની મર્યાદા 1 લાખ રૂપિયા છે, જેને વધારીને 5 લાખ રૂપિયા કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
શક્તિકાંત દાસે જણાવ્યું હતું કે વૈવિધ્યસભર ઉપયોગોના આધારે, રિઝર્વ બેંકે સમયાંતરે સમીક્ષા કરી છે અને મૂડી બજાર, IPO સબ્સ્ક્રિપ્શન, દેવું વસૂલાત, વીમો, તબીબી અને શૈક્ષણિક સેવાઓ જેવી ચોક્કસ શ્રેણીઓ માટે UPI ચુકવણી મર્યાદામાં વધારો કર્યો છે. તેમણે કહ્યું, “કારણ કે પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ કર ચૂકવણી સામાન્ય, નિયમિત અને ઉચ્ચ મૂલ્યની હોય છે. તેથી, UPI દ્વારા કર ચૂકવણીની મર્યાદા પ્રતિ ટ્રાન્ઝેક્શન રૂ. 1 લાખથી વધારીને રૂ. 5 લાખ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. આ અંગે જરૂરી સૂચનાઓ અલગથી જારી કરવામાં આવશે.
UPI યુઝર બેઝ 42.4 કરોડ
RBI અનુસાર, યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ (UPI) યુઝર બેઝ 42.4 કરોડ સુધી પહોંચી ગયો છે. જો કે, હજુ પણ યુઝર બેઝમાં વધુ વિસ્તરણની શક્યતા છે. UPIમાં ‘ડેલિગેટેડ પેમેન્ટ્સ’ શરૂ કરવાનો પ્રસ્તાવ પણ છે. દાસે કહ્યું કે ‘ડેલિગેટેડ પેમેન્ટ્સ’ એક વ્યક્તિ (પ્રાથમિક વપરાશકર્તા)ને પ્રાથમિક વપરાશકર્તાના બેંક એકાઉન્ટ પર અન્ય વ્યક્તિ (સેકન્ડરી યુઝર) માટે UPI ટ્રાન્ઝેક્શન મર્યાદા સેટ કરવાની મંજૂરી આપશે. તેનાથી સમગ્ર દેશમાં ડિજિટલ પેમેન્ટની પહોંચ અને ઉપયોગ વધવાની અપેક્ષા છે. આ અંગેની વિગતવાર સૂચનાઓ પણ ટૂંક સમયમાં જારી કરવામાં આવશે.
આરબીઆઈએ અનધિકૃત કંપનીઓને તપાસવા માટે ડિજિટલ લોન આપતી એપ્સનો ડેટા જાહેરમાં તૈયાર કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. દાસે જણાવ્યું હતું કે ગ્રાહક હિતોના રક્ષણ, ડેટા ગોપનીયતા, વ્યાજ દરો અને પુનઃપ્રાપ્તિ પ્રક્રિયાઓ, ખોટી વેચાણ વગેરે અંગેની ચિંતાઓને દૂર કરવા માટે માર્ગદર્શિકા 2 સપ્ટેમ્બર, 2022ના રોજ જારી કરવામાં આવી હતી. જો કે, મીડિયા અહેવાલોએ ડિજિટલ લોન ઓફર કરતી અનૈતિક કંપનીઓની હાજરીને પ્રકાશિત કરી છે જે RBI (RE) સાથે સંકળાયેલ હોવાનો ખોટો દાવો કરે છે.
