આ દિવસે સૂર્ય કર્ક રાશિમાંથી ઉત્તરાયણથી દક્ષિણાયન સુધી મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે. તેને શિયાળુ અયનકાળ કહેવામાં આવે છે. હિંદુ માન્યતામાં તેનું એક અલગ જ મહત્વ ધરાવે છે. જ્યોતિષ અશિમા શર્માએ જણાવ્યું કે, 58થી 50 સેકન્ડ સુધી દિવસનો સમય ઘટ્યો છે હવે રાત્રિનો સમય વધશે. મંગળવારે 10 કલાક 40 મિનિટ અને 14 સેકન્ડનો દિવસ અને 13 કલાક 20 મિનિટ અને 15 સેકન્ડની રાત હતી. આ દિવસથી સૂર્યની ઉત્તરાયણનો પ્રારંભ થશે. દિવસનો સમય ઘટવાનો અને રાત્રિનો સમય વધવાનો ક્રમ મંગળવાર 25 ડિસેમ્બરથી ફરી બદલાવા લાગશે. શિયાળો પણ શરૂ થશે
જોકે, છેલ્લા એક અઠવાડિયાથી પડેલી ઠંડી વચ્ચે શિયાળાની રાત વધારે લાંબી પુરવાર થઈ રહી છે. જોકે તા. 14 જાન્યુઆરીથી મકરસંક્રાંતિને સૂર્ય ભગવાનનો ઉત્તરાયણ કાળ માનવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં તા. 22મી ડિસેમ્બરથી સૂર્યની ઉત્તરાયણની ગતિ શરૂ થાય છે. દિવસનો સમય ઘટવાનો અને રાતનો સમય વધવાનો ક્રમ મંગળવારના ચાર દિવસ પછી એટલે કે 25 ડિસેમ્બરથી ફરી બદલાવા લાગશે. રાત પાછી આવવા લાગશે. દિવસનો સમય વધવા લાગશે. દિવસ ઘટવાથી અને વધતી રાતને કારણે આગામી 14 દિવસમાં લગભગ 3 મિનિટ અને 36 સેકન્ડનું અંતર રહેશે. જ્યોતિષાચાર્યએ જણાવ્યું કે સૂર્ય ઉત્તરાયણમાં છ મહિના અને દક્ષિણાયનમાં છ મહિના રહે છે. શયન સૂર્યનો મકર રાશિમાં પ્રવેશ મંગળવારે રાત્રે 9.28 કલાકે ઉત્તરાયણ બનશે. ઉત્તરાયણ સૂર્ય મકરથી શયન સૂર્ય મિથુન રાશિ 21 જૂન સુધી હતો. આ પછી, સૂર્ય ફરીથી છ મહિના સુધી દક્ષિણાયન થશે. શાસ્ત્રોમાં એવું માનવામાં આવે છે કે ઉત્તરાયણને સૂર્યમાં દેવતાઓનો દિવસ માનવામાં આવે છે અને દક્ષિણાયણ એ સૂર્ય દેવોની રાત્રિ છે. ભીષ્મ પિતામહે ઉત્તરાયણના સૂર્યમાં પોતાના શરીરનો ત્યાગ કર્યો હતો. ઉત્તરાયણ સૂર્યમાં ધાર્મિક અનુષ્ઠાન, દેવતા પ્રતિષ્ઠા, મુંડન વગેરે કરવું વિશેષ શુભ માનવામાં આવે છે. સનાતન ધર્મમાં ઉત્તરાયણને શુભ અને પ્રકાશનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે, જ્યારે દક્ષિણાયનને શુભ માનવામાં આવતું નથી. આ દિવસથી દિવસો વધવા લાગે છે
વિન્ટર સોલસ્ટાઈસ વિન્ટર સોલસ્ટાઈસનો અર્થ છે કે દર વર્ષે તા. 21મી ડિસેમ્બર એ વર્ષનો સૌથી નાનો દિવસ છે. તેનું કારણ એ છે કે પૃથ્વી સૂર્યથી ઘણી દૂર છે અને ચંદ્રનો પ્રકાશ લાંબા સમય સુધી પડતો રહેશે. આ દિવસથી ઠંડીમાં વધારો થાય છે. સૂર્ય પૃથ્વી પર થોડાં સમય માટે હાજર રહે છે. ચંદ્ર લાંબા સમય સુધી પૃથ્વી પર તેની ઠંડી કિરણો ફેલાવે છે. તેને શિયાળુ અયન અથવા ડિસેમ્બર દક્ષિણાયન કહેવામાં આવે છે. પૃથ્વી તેની ધરી પર 23.5 ડિગ્રી નમેલી છે, જેના કારણે પૃથ્વીના ઉત્તર ગોળાર્ધથી સૂર્યનું અંતર વધુ થાય છે અને સૂર્યના કિરણો પૃથ્વી પર ઓછા સમય માટે ફેલાય છે. અયનકાળ લેટિન શબ્દ છે, જેનો અર્થ થાય છે ‘સ્થિર સૂર્ય’. આ દિવસે સૂર્ય મકર રાશિમાં પહોંચે છે. તા. 25 ડિસેમ્બર પછી દિવસ ધીમે ધીમે વધવા લાગે છે. આજે, ચંદ્રના કિરણો પૃથ્વી પર લાંબા સમય સુધી રહે છે અને સૂર્ય સમય પહેલા અસ્ત થાય છે
